Geertje Dircx leefde ongeveer van 1610 tot 1656. Haar verhaal laat zien dat één van onze grootste schilders, Rembrandt van Rijn tot de vreselijkste dingen in staat was. Geertjes verhaal laat een andere kant zien van onze geliefde meester schilder.
Van droge min naar minnares.
De jonge weduwe Geertje ontmoet Rembrandt rond de tijd dat zijn eerste vrouw Saskia ziek is. Ze wordt de droge min (niet zogend kindermeisje) van Titus. Hoogstwaarschijnlijk werd ze na verloop van tijd ook de minnares van Rembrandt. Dat staat nergens oficiëel vermeld maar wat wél bekend is, is dat Geertje Dircx de rechtmatige eigenaar is geworden van alle dure juwelen van Saskia. Ze tekent ze op in haar testament en belooft dat de sieraden na haar dood naar Titus, de zoon van Rembrandt zullen gaan.
Geertje Dircx krijgt Concurrentie.
De goede tijd van Geertje komt abrupt aan haar einde als er in het huishouden een andere mooie vrouw komt werken. Rembrandt laat al snel zijn oog op Hendrickje vallen en daarmee begint de narigheid voor Geertje die zonder pardon het huis uit wordt gezet.
De rechten van een ongehuwde vrouw.
In die tijd waren de rechten van ongehuwde vrouwen ronduit belabberd. Ze konden werken of hopen op een goed huwelijk. Zonder werk hadden ze geen inkomsten en waren ze tot de bedelstaf veroordeeld. De kans is groot dat Rembrandt, zodra Geertje zijn minnares werd, haar geen loon meer gaf.
Geertje had de bui al zien hangen toen Rembrandt steeds meer aandacht aan Hendrickje gaf. Toen ze het huis uit werd gezet was ze voorbereid. Ze had alle juwelen meegenomen en beleende een armband om aan haar eerste levensbehoeften te kunnen voldoen.
Rembrandt was woest dat Geertje zijn erfenis had beleend en zinde op wraak.
Naar de rechtbank.
Geertje had geld nodig. Rembrandt beloofde haar alimentatie te betalen (wat nogmaals als bewijs kan worden gezien dat Geertje zijn minnares was.) Hij beloofde een veel te laag bedrag in ruil voor de juwelen. Geertje ging niet akkoord en werd afgeschreven als inhalig en opportunistisch. Geertje laat het er niet bij zitten en gaat naar de rechtbank. Ze wint de rechtzaak maar krijgt toch een te laag bedrag om van te kunnen leven.
Rembrandt neemt wraak.
Lang kan Geertje niet van haar nieuwe leven genieten. Rembrandt laat haar oppakken Hij betaalde zowel de reis naar de gevangenis als Geertjes verblijf. Geertje Dircx krijgt een idioot lange gevangenisstraf in het spinhuis. Terwijl dieven en hoeren hooguit een paar maanden vastzitten blijft zij er bijna 5 jaar. Rembrandt had liever gezien dat ze er nog langer zou blijven.
De boeken.
Het verhaal van Geertje wordt kort beschreven in 1001 vrouwen uit de Nederlandse geschiedenis. Ook heeft Simone van der Vlugt er een prachtige en liefdevolle roman over geschreven waarin Geertje als een echte porwervrouw wordt neergezet.
Foto: Ylanite Koppens@Pexels.
